ABD’den Afrika’daki etkisini artırma hamlesi
3 min read
ABD yönetimi, Rusya ve Çin’in Afrika kıtasıyla askeri, ekonomik ve diplomatik ilişkilerinin ilerlediği bir dönemde, yaklaşık 50 Afrikalı lideri Washington’da ağırlamaya başladı.
Üç gün sürecek ABD-Afrika Liderler Zirvesi’nde sağlık, iklim değişikliği, ekonomi, Ukrayna-Rusya Savaşı ve uzay projeleri gibi pek çok konu başlığı ele alınacak. ABD ile Afrika ülkeleri arasında en son 2014’te zirve düzenlenmişti.
Beyaz Saray yetkilileri, ABD Başkanı Joe Biden’ın hem Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinde hem de G-20 gibi oluşumlarda kalıcı koltuğa sahip olmak isteyen Afrika Birliği’ne destek vereceğini de duyurdu. Zirvede, uzay teknolojisi alanında işbirliğinin gündeme gelmesi ve bu konuda somut adımlar atılması, ABD’nin yeni dönemde Afrika ülkeleriyle ilişkilerinde sadece dış yardımlara veya temel kalkınma meseleleriyle yetinmeyeceğini, aynı zamanda çok boyutlu yeni başlıkları da gündeme getireceği belirtiliyor.
‘ABD, DİĞER ÜLKELERİN AFRİKA’DAKİ GÜCÜNDEN RAHATSIZ’
Orta Doğu Araştırma Merkezi (ORSAM) Başkanı Prof. Dr. Ahmet Uysal, Çin, Rusya, Hindistan gibi ülkelerin Afrika kıtasında etkinliğinin artmasının ABD’nin bu zirveyi gerçekleştirmesini zorunlu hale getirdiğini söyledi. Uluslararası güç mücadelesinde Afrika’nın öneminin giderek arttığını ifade eden Uysal, “Afrika, uluslararası güç mücadelesinde her gün daha da kritik hale geliyor. ABD, Fransa’nın Afrika’daki gücünden son derece rahatsız ve bu gücü mümkün oldukça sınırlamaya çalışıyor. Aynı zamanda Çin, Rusya, Türkiye hatta Brezilya gibi ülkelerin Afrika’ya giderek daha fazla önem vermesi, yatırım yapması da ABD’yi rahatsız ediyor” diye konuştu.
Son yıllarda özellikle Çin, Türkiye ve Rusya’nın Afrika’ya yönelik düzenlediği zirvelerden sonra ABD’nin bu kararı aldığını dile getiren Uysal, şu ifadeleri kullandı:
“ABD, bu zirveyi düzenleyerek aslında Afrika’da etkin olan ülkelere ‘Ben de buradayım’ mesajı vermek istiyor. Bu durum, aslında Afrika kıtası üzerinden büyük güç mücadelesinin yaşanacağı anlamına da geliyor. Zaten bunun ipuçlarını Afrika Boynuzu ve Sahil bölgesindeki gerginliklerden anlayabiliyoruz.”
Çin’in Şanghay Üniversitesinde araştırmalarını sürdüren Dr. Hasan Aydın ise Çin, Japonya, Hindistan, Türkiye, Rusya gibi birçok aktörün kıtadaki nüfuzlarını artırabilmek ya da kıta ülkeleriyle ilişkilerini geliştirebilmek için bu zirveleri birer dış politika enstrümanı olarak kullandığını kaydetti.
ABD’nin de Afrika ülkeleriyle zirve diplomasisini başlattığını aktaran Aydın, “Washington yönetimiyle kıta ülkeleri arasında gerçekleştirilen ilk zirve, 2014 yılında Obama yönetimi tarafından hayata geçirildi. Trump döneminde her ne kadar ABD-Afrika ilişkilerinde ticari ilişkiler ön planda tutulduysa da istenilen ivme yakalanamadı ve kıta ülkeleriyle herhangi bir zirve düzenlenmedi” dedi. (AA)
