Hollanda’nın Lahey kentindeki Uluslararası Adalet Divanı (UAD), Güney Afrika Cumhuriyeti’nin ek tedbir talebini değerlendirerek İsrail’in Gazze Şeridi’nin güneyindeki Refah kentindeki tüm askeri operasyonlarını ve Filistinlilere zarar veren tüm eylemlerini derhal durdurmasına hükmetti. Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) Başsavcısı’nın aralarında İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu’nun da olduğu İsrail ve Hamas yetkilileri için tutuklama kararı talep etmesinin ardından alınan bu karar, dünya basınında da geniş yer buldu. Gazeteler, bu kararın İsrail’i daha da yalnız bir hale getirdiği yorumunu yaptı.
NYT: DİPLOMATİK VE SİYASİ TSUNAMİ HİÇ BU KADAR YAKIN OLMAMIŞTI
ABD’nin The New York Times (NYT) gazetesi, “Birleşmiş Milletler (BM) Yüksek Mahkemesi’nin kararı, İsrail’in artan izolasyonunu pekiştiriyor” başlıklı haberinde, İsrail’in eski başbakanlarından Ehud Barak’ın 2011 yılında yaptığı bir yoruma yer verdi. Barak, o dönemde, İsrail’in Filistinliler ile olan çatışmasının çözülmeden devam etmesi halinde ülkesinin bir ‘tenkit diplomatik-siyasi tsunamisi’ ile karşı karşıya kalacağını söylemişti. NYT, “İsrailli dış politika analistlerine göre, bu tsunami hiç bu kadar yakın görünmemişti” değerlendirmesini paylaştı. Uluslararası Adalet Divanı’nın 24 Mayıs tarihli kararının İsrail’in ‘uluslararası duruşunu baltalayan diplomatik ve hukuki hamleler listesine’ yeni bir hamle daha eklediğini yazan The New York Times, haberinde ayrıca İsrail’in eski New York konsoloslarından Alon Pinkas’ın şu yorumunu paylaştı: “Burada Kuzey Kore, Belarus ya da Myanmar seviyesinde bir yalnızlıktan bahsetmiyoruz – Ama bu, izolasyon ve korkunç bir baskı hissi yaratıyor.” İsrail’in eski Washington büyükelçilerindan Itamar Rabinoviç’e göre ise UCM’ye yapılan tutuklama kararı talebiyle de birlikte düşünüldüğünde, İsrail’e yönelik hamleler aynı zamanda ABD’nin azalan etkisini de gözler önüne seriyor.
GUARDIAN: İSRAİL’E YAPILAN EN SERT UYARI
İngiltere’nin The Guardian gazetesinden Peter Beaumont, konuyu “UAD’nin kararı, izolasyonu büyürken İsrail için risklerin altını çiziyor” başlıklı yazısında ele aldı. “Mahkeme emri, İsrail’in Gazze’deki harekatının potansiyel olarak soykırımcı olarak çerçevelendirilebilecek koşulları yaratabileceği riski konusunda bir uyarı” diyen Beaumont, yüksek mahkemenin kararının şu ana kadar İsrail’e bu açıdan yapılmış en sert uyarı olduğunun altını çizdi. İsrailli yetkililerin herhangi yeni bir emre karşı geleceklerini açıkladığı hatırlatılan analizde, UAD tedbirlerinin ‘İsrail için sert ve derinleşen risklerin altını çizdiği’ ve İsrail’in bu esnada ‘davranışı sebebiyle tırmanan bir uluslararası öfke ile karşı karşıya olduğu’ ifade edildi. Yazıda ayrıca UCM ve UAD emirlerinin ‘İsrail’in en ciddi savaş suçlarını işlediğine yönelik iddiaların esasında makul olduğunu doğrulayabileceğine’ işaret edildi.
SPIEGEL: BİR HAFTA İÇİNDE İKİNCİ HUKUKİ DARBE
Almanya’nın haftalık siyaset dergisi Der Spiegel’den Thore Schröder de UAD kararını “İsrail hakim karşısında: İsrail izole oldu” başlıklı yazısında ele aldı. Yazıda, UCM Başsavcısı’nın tutuklama kararı talebi hatırlatılarak bunun İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu’nun hükümetine ‘bir hafta içinde vurulan ikinci hukuki darbe’ olduğu belirtildi. UAD’nin ikiye karşı 15 hakimin oyuyla İsrail’e karşı net bir karar verdiğine işaret eden Schröder, “Bu kararın hemen bir sonucunun olup olmayacağı şüpheli görünüyor çünkü ABD BM Güvenlik Konseyi’nde karara uymadığı gerekçesiyle yapılacak yaptırım talebinden İsrail’i koruyabilir. Ancak her durumda bunun siyasi sonuçları çok büyük olabilir” yorumunda bulundu. İsrail’in Refah’a saldırılarının daha önceden korkulduğu kadar büyük olmadığını söyleyen gazeteci, o günden bu yana 900 bin Filistinlinin kentten ayrılmak zorunda kaldığını hatırlattı.
AP: İSRAİL, KARARA UYMAYABİLİR
ABD’nin Associated Press (AP) haber ajansı da mahkeme kararını okurlarıyla “UAD İsrail’in Refah’taki askeri harekatını durdurmasını emretti ancak İsrail buna uymayabilir” başlıklı haberiyle paylaştı. Haberde, “İsrail olasılıkla bu karara uymayacak olsa da bu, daha da izole hale gelen ülke üzerindeki baskıyı artıracak” değerlendirmesine yer verildi. Haberde, İrlanda, İspanya ve Norveç’in 28 Mayıs’ta Filistin devletini tanıma yönünde aldığı kararlar da hatırlatılarak şöyle denildi: “Özellikle odağını Refah’a çevirdiğinden bu yana İsrail’in Gazze’deki savaşı yürütme şekline yönelik eleştiriler artıyor. Sadece bu hafta üç Avrupa ülkesi Filistin devletini tanıyacaklarını ilan etti ve bir başka uluslararası mahkemenin başsavcısı Hamas yetkilileriyle birlikte İsrailli liderler için tutuklama emri talebinde bulundu.” Ajans, UAD kararının İsrail’in uluslararası duruşuna bir darbe teşkil etse de mahkemenin, kararlarını icra etmek için bir polis gücünün bulunmadığını da hatırlattı.
AXIOS: UAD KARARINI VERDİKTEN SONRA DA SALDIRILAR SÜRDÜ
ABD’nin Axios haber sitesi ise UAD’nin İsrail kararına ilişkin haberinde, “Üst düzey İsrailli bir yetkilinin Axios’a bildirdiğine göre, UAD kararından kısa bir süre sonra, İsrail Savunma Kuvvetleri, İsrail’in Hamas’ın Refah Tugayı Komutanı Muhammed Şabana ve diğer Hamas komutanlarının olduğunu söylediği Refah’taki bir yeraltı sığınağına hava saldırısı düzenledi” ifadelerine yer verdi. Yetkiliye göre, bu saldırının sonuçları ise netlik kazanmadı. Axios, UAD kararına ilişkin olarak ayrıca şu ifadeleri kullandı: “Karar, muhtemelen BM Güvenlik Konseyi’nde derhal ateşkes çağrısı yapan bir kararı geçirmek için yeni bir çabayı beraberinde getirecek. Biden yönetimi, yeni bir kararı veto etmemesi için baskı altında kalacak.”
(DIŞ HABERLER SERVİSİ)
